ศัพท์ “ฝรั่งเศส” มาจากไหน?

ในขณะที่ “เปิดเลนส์ส่องโลก” แพร่ภาพตอนสวิตเซอร์แลนด์ ฝรั่งเศส เยอรมนี และออสเตรีย ก็มีผู้อ่านท่านที่เคารพเมื่อพบปะนิติภูมิก็สนทนากันแต่เรื่องของยุโรป ผู้อ่านท่านหนึ่งสงสัยว่า “ฝรั่งเศส” หรือ “France” คำนี้รากดั้งเดิมมาจากศัพท์คำใด?

ขอตอบว่า France ฟรานซ์ มาจาก Frank แฟรงค์ ซึ่งพวกนี้เป็นบรรพบุรุษกลุ่มหนึ่งของคนฝรั่งเศสในปัจจุบัน คนฝรั่งเศสมี 58 ล้านคน ส่วนใหญ่สืบเชื้อสายมาจากพวกเคลต์ และละติน อีกพวกหนึ่งก็แฟรงค์นี่แหละครับ

ขออนุญาตพาท่านผู้อ่านย้อนหลังไปในยุโรปสมัยก่อน ย้อนไปจนถึงในสมัยจักรวรรดิโรมัน ตอนนั้นฝรั่งเศสเป็นเพียงมณฑลหนึ่งของจักรวรรดิ ภายหลังก็โดน พวกแฟรงค์ ซึ่งเป็นคนป่าบุกเข้าไปยึดครอง

ฝรั่งเศสเป็นประเทศที่มีขนาดเท่ากับไทย ตั้งอยู่ทางตะวันตกของทวีปยุโรป ตอนเหนือติดลักเซมเบิร์กกับเบลเยียม ทางตะวันตกติดมหาสมุทรแอตแลนติก ทิศใต้ติดสเปนและทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ทิศตะวันออกติดอิตาลี สวิตเซอร์แลนด์ และก็เยอรมนี

ผู้อ่านหลายท่านคงนึกไม่ถึงนะครับ ว่าพื้นที่ในฝรั่งเศสเพียงครึ่งหนึ่งเป็นที่ราบทางตะวันออก มีเทือกเขาแอลป์เป็นพรมแดนธรรมชาติ แอลป์ในฝรั่งเศสนี่ละครับ เป็นที่ตั้งของยอดเขาที่สูงที่สุดในยุโรปตะวันตก คือเทือกเขามงบลอง ที่สูงถึง 4,730 เมตร

หลายท่านมักจะดูถูกประเทศเอเชียและแอฟริกา ว่าประเทศเล็กนิดเดียว แต่ดันมีภาษาพูดตั้ง 4–5 ภาษา ชาติเหล่านี้จะมีเอกภาพได้ยังไง? อยากจะเรียนว่า ไม่ใช่เฉพาะประเทศทางเอเชียกับแอฟริกาดอกหรอกครับ ประเทศฝรั่งเศสที่เคยเป็นมหาอำนาจชาติใหญ่ ที่เคยบังคับผู้คนในหลายทวีปพูดภาษาฝรั่งเศสนี่แหละ ก็เที่ยวไปบังคับชาติอื่นให้เลิกภาษาท้องถิ่น ทั้งๆที่ในชาติของตัวเองก็ยังมีพลเมืองพูดภาษาถิ่น อย่างในแคว้นบริตตานี คนฝรั่งเศสที่นั่นพูดภาษาเบรอตอง ท่านลองตระเวนไปทางตะวันตกเฉียงใต้ซีครับ ตรงนั้นจะมีเทือกเขาพิเรนีสที่เป็นพรมแดนธรรมชาติกั้นระหว่างสเปนกับฝรั่งเศส คนฝรั่งเศสตามเทือกเขาพิเรนีสพูดภาษาบาสก์กับภาษากาตาลัน

ในแคว้นโปรวองซ์ ผู้คนท้องถิ่นก็พูดภาษาโปรวองซัล คนในแคว้นเฟลนเดอร์ส พูดภาษาเฟลมิช และในแคว้นอัลซาซลอแรน พลเมืองฝรั่งเศสแท้ๆ แฮ่ๆ แต่กลับพูดภาษาเยอรมัน

เรื่องต้นกำเนิดของคนยุโรป ก็มีผู้คนสนใจกันเยอะ ว่าเอ๊ะ แท้จริงแล้วพวกอังกฤษ ฝรั่งเศส เยอรมัน ฯลฯ บรรพบุรุษของคนพวกนี้มาจากไหนกันแน่ วันนี้มาว่ากันเฉพาะฝรั่งเศสก่อนก็แล้วกันครับ อยากจะเรียนว่า ร่องรอยทางโบราณคดีในดินแดนฝรั่งเศสเนี่ย มีร่องรอยย้อนหลังไปได้ไกลถึงแสนปีทีเดียว มีภาพเขียนตามถ้ำจำนวนมากที่พิสูจน์ได้ว่า เขียนในยุคหิน

ถามว่าใครคือบรรพบุรุษแท้จริงของคนฝรั่งเศส ก็ต้องบอกว่า มนุษย์พันธุ์หนึ่ง ซึ่งชอบรบและเลี้ยงแกะอยู่แถวเทือกเขาแอลไพน์ พวกนี้นี่แหละครับ ภายหลังอพยพจากแอลไพน์เข้ามาในดินแดนฝรั่งเศส ต่อมาพวกกอล ซึ่งเป็นคนเผ่าเคลต์ก็เข้ามารุกราน และก็เริ่มมีอิทธิพลเหนือคนพันธุ์อื่น พวกกอลตั้งบ้านเรือนอยู่ทั่วไปในดินแดนที่ปัจจุบันเป็นประเทศฝรั่งเศส เบลเยียม เยอรมนี และอิตาลีตอนเหนือ แถว 4 ประเทศนี่ในสมัยโบราณก็จึงมีชื่อว่า “กอล” ไปด้วย

ต่อข้อถามที่ว่า คนฝรั่งเศสเริ่มนับถือศาสนากันเมื่อใดและอย่างไร? ขออนุญาตเรียนอย่างนี้ครับ เมื่อ 700 ปีก่อนที่พระเยซูคริสต์จะประสูติ มีคนกรีกเข้ามาตั้งอาณานิคมที่มัสซิเลีย (ปัจจุบันคือเมืองมาร์เซย์) 121 ปี ก่อนคริสต์ศักราช แม่ทัพโรมันที่มีนามว่า จูเลียส ซีซาร์ เข้ามายึดกอลได้เบ็ดเสร็จเด็ดขาดทั้งหมด และก็ตั้งศูนย์การบริหารไว้ที่เมืองลุกดูนัม (ปัจจุบันชื่อว่าเมืองลียง)

ต้นคริสต์ศตวรรษที่ 5 อาณาจักรโรมันเสื่อม คนป่าเผ่าเยอรมันก็ตีกอล เมื่ออาณาจักรโรมันเจ๊งเมื่อ ค.ศ.476 พระเจ้าคลอวิสที่ 1 ผู้นำของแฟรงค์ (ซึ่งเป็นสาขาหนึ่งของชนเผ่าเยอรมัน) เป็นใหญ่ในกอล และแต่งงานกับเจ้าหญิงแห่งเบอร์กันดี พระองค์หันมานับถือศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิก เมื่อ ค.ศ.496 จากนั้นก็บังคับให้พวกแฟรงค์ทั้งหลายหันมานับถือศาสนาคริสต์ด้วย

พระเยซูคริสต์ประสูติแล้วถึง 496 ปี พวกแฟรงค์ก็จึงถึงหันมานับถือศาสนาคริสต์

นี่แหละครับ ประวัติศาสตร์ส่วนหนึ่งของฝรั่งเศส